Xét nghiệm HPV là gì?

Vi rút gây u nhú ở người , hay HPV, là một nhóm bệnh lây truyền qua đường tình dục cực kì phổ biến.Nó thường tự khỏi mà không cần điều trị, nhưng thỉnh thoảng nó tiến triển thành ung thư cổ tử cung và có thể tử vong. May mắn là chúng ta có những xét nghiệm HPV có thể phát hiện virus này rất sớm và ngăn chặn phần lớn những trường hợp ung thư cổ tử cung. Bài viết này sẽ mô tả cách kiểm tra HPV (trình bày cách phát hiện HPV)

Phương pháp 1: Xét nghiệm Pap

1, Tìm hiểu chung về xét nghiệm:

Xét nghiệm Papanicolaou hay test Pap là một xét nghiệm đã được một bác sĩ sử dụng để phát hiện những dấu hiệu thay đổi sớm trong tế bào niêm mạc  cổ tử cung. Cổ tử cung là cấu trúc hình ống nối âm đạo với tử cung, và mọi thay đổi ở niêm mạc của nó có thể gợi ý sự nhiễm HPV.

2, Tiến hành xét nghiệm:

Xét nghiệm được tiến hành bởi một bác sĩ phụ khoa (mặc dù nó có thể được tiến hành bởi những bác sĩ chuyên khoa khác) với sự giúp đỡ của một phụ tá.

•      Bác sĩ đưa một dụng cụ mỏng, dạng mỏ vịt, được gọi là banh mỏ vịt vào trong âm đạo để giữ  âm đạo mở.

•      Đưa một cái chổi nhỏ (nhìn giống chổi chải mi mắt) hoặc thìa nhỏ vào cổ tử cung đang mở và chải nhẹ để lấy tế bào.

•      Sau đó khuấy chổi đó vào dung dịch bảo quản hoặc phết lên lam kính và soi dưới kính hiển vi để tìm những tế bào bất thường hay tiền ung thư.

3, Phiền toái của xét nghiệm or tác dụng không mong muốn khi làm xét nghiệm

Xét nghiệm này thỉnh thoảng gây khó chịu nhưng không gây đau. Thường phần lớn sự khó chịu này xảy ra lúc đưa mỏ vịt vào. Nó cũng là một xét nghiệm ngắn, thường dưới một phút, mặc dù bác sĩ có thể cần thêm một ít thời gian để quan sát rõ cổ tử cung

4, Chỉ định

Mọi phụ nữ nên bắt đầu làm test  pap thường xuyên từ tuổi 21, bất kể đã hoạt động tình dục hay chưa. Tuy nhiên, một người phụ nữ mà đã có hoạt động tình dục nhưng chưa đến 21 tuổi thì không cần  làm xét nghiệm pap.

Làm xét nghiệm pap 3 năm/ lần đến 29 tuổi. Về sau, bạn có thể làm xét nghiệm ít thường xuyên hơn nếu đã tiến hành xét nghiêm HPV trong 1 thời gian dài ( xem bên dưới).

Phương pháp 2: xét nghiệm HPV

1, Tìm hiểu chung về xét nghiệm

Không giống như test Pap, xét nghiệm HPV có thể phát hiện trực tiếp sự có mặt của HPV. Tuy nhiên, nó không thể phát hiện được những tổn thương do vius gây ra, nếu có mặt, vius có thể đã gây tổn thương cổ tử cung rồi (điều này xét nghiệm pap có thể làm).

2, Cách tiến hành xét nghiệm

Xét nghiệm được thực hiện giống như xét nghiệm pap bằng cách sử dụng một chổi nhỏ để lấy tế bào trong quá trình khám bằng mỏ vịt.

3, Biết khi nào làm xét nghiệm

Bình thường phụ nữ không cần làm xét nghiệm HPV trước tuổi 30.Do hệ miễn dịch sinh kháng thế chống lại HPV . Sau 30 tuổi, phụ nữ được khuyến cáo làm thêm xét nghiệm HPV cùng với xét nghiệm pap 5 năm /lần.

Phương pháp 3: Kết quả bất thường của sàng lọc HPV

1, Nhận định kết quả

Sàng lọc HPV có thể hoàn toàn âm tính, hoặc nó có thể gợi ý sự có mặt của vius (như với xét nghiệm HPV) hoặc những thay đổi trong tế bào cổ tử cung (như với xét nghiệm pap).

2, Các bước tiếp theo

Bạn có thể cần tiếp tục xét nghiệm sau khi test dương tính. Việc này có thể bao gồm cả xét nghiệm pap hay xét nghiệm HPV sau 6 tháng đến 1 năm.

Bạn cũng có thể cần  soi âm đạo sau khi xét nghiệm HPV dương tính. Đó là một thủ thuật đơn giản mà bác sĩ sử dụng một dụng cụ để quan sát cổ tử cung to hơn và cho phép thăm khám chi tiết hơn. Bác sĩ cũng có thể lấy một mẫu mô nhỏ trong cổ tử cung, gọi là sinh thiết, sau đó sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi.

Phương pháp 4: xét nghiệm HPV cho phụ nữ lớn tuổi

1, Được dừng làm xét nghiệm sau 65 tuổi.

Phụ nữ có thể không phải làm xét nghiệm sau 65 tuổi nữa, với điều kiện là họ đi làm xét nghiệm thường xuyên và có kết quả bình thường trong 10 năm trước.

2, Được dừng làm xét nghiệm sau phẫu thuật cắt tử cung. 

Phụ nữ đã cắt tử cung thường có thể không phải làm xét nghiệm pap nữa, trừ khi họ đã cắt tử cung vì ung thư hay tiền ung thư cổ tử cung nhưng phần cổ tử cung vẫn còn (ví dụ như sau cắt tử cung bán phần).

Lưu ý:

Vẫn cần làm xét nghiệm bất kể tình trạng miễn dịch của bạn như thế nào. Tiêm vaccin HPV chỉ làm giảm nguy cơ mắc bệnh , nó không thể hoàn toàn ngăn chặn được.

Nếu lần hẹn làm xét nghệm pap của bạn rơi đúng vào kì kinh thì đừng bỏ hẹn. Kinh nguyệt không ảnh hưởng đến kết quả sàng lọc HPV.
Không cần tránh sử dụng băng vệ sinh, kem bôi âm đạo hay quan hệ tình dục trước khi làm xét nghiệm. Giống như kì kinh, nó không ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

Bác sĩ Đặng Tài Vóc

BSNT Bệnh viện Bạch Mai