Xét nghiệm Lipase

Tên tắt : LPS

Tên chính : Lipase

Xét nghiệm liên quan : Amylase

Xét nghiệm này đo lượng của lipase trong máu. Lipase là một enzyme sản xuất bởi tuyến tụy để giúp tiêu hóa chất béo trong thức ăn uống. Nó được vận chuyển thông qua các ống tụy vào tá tràng, nơi mà nó sẽ giúp phá vỡ chất béo trung tính (một dạng chất béo) trong thức ăn uống thành các axit béo.

Lipase bình thường hiện diện trong máu với một số lượng nhỏ. Khi các tế bào trong tuyến tụy bị tổn thương, viêm tụy, ống tụy bị chặn do sỏi hoặc hiếm hơn là một khối u tuyến tụy,  số lượng lipase vận chuyển vào trong máu tăng, làm tăng nồng độ lipase trong máu.

Xét nghiệm được sử dụng như thế nào?

Xét nghiệmlipasemáu thường đượcchỉ định cùng vớixét nghiệm amylase, để giúp chẩn đoán và theo dõi viêm tụy cấp, viêm tụy mãn tính, và các rối loạn khác có liên quan đến tuyến tụy.

Thử nghiệm lipase thỉnh thoảngcũng được sử dụng trong chẩn đoán và theo dõi các bệnh xơ nang, bệnh celiac và bệnh Crohn.

Khi nào  đượcchỉ định?

Thử nghiệm lipase có thể được chỉ định khi một người có triệu chứng của một rối loạn tuyến tụy, chẳng hạn như:

– nặng bụng hoặc đau lưng
– sốt
– mất cảm giác ngon miệng
– buồn nôn

Nó cũng có thể được chỉ định trong một khoảng thời gian khi bác sĩ muốn theo dõi  để đánh giá hiệu quả điều trị và xácđịnh xem mức độ lipase tăng hoặc giảm theo thời gian.

Kết quả thử nghiệm có nghĩa là gì?

Tùy theo phương pháp xét nghiệm, mỗi phòng xét nghiệm có giá trị tham khảo khác nhau

Giá trị tham khảo : Lipase / máu : < 60 U/L

Trong viêm tụy cấp tính, mức độ lipase thường rất cao, thường cao hơn gấp 5-10 lần so với giá trị tham khảo cao nhất(thường được gọi là giới hạn trên của mức bình thường). Nồng độ lipase thường tăng trong vòng 24-48 giờ sau khi tuyến tụybị tổn thương cấp tính và vẫn còn cao khoảng 5-7 ngày. Nồng độ cũng có thể tăng lên do tắc nghẽn ống tụy, ung thư tuyến tụy, và các bệnh về tụy khác.

Mức độ lipase giảm có thể do tổn thương vĩnh viễn các tế bào sản xuất lipase trong tuyến tụy. Điều này có thể xảy ratrong các bệnh mãn tính gây ảnh hưởng đến tuyến tụy như xơ nang.

Điều gì khác nên biết?

Trong viêm tụy cấp, nồng độ lipase thường tăng song song với nồng độ amylase máu , mặc dù mức độ amylase có xuhướng tăng và giảm sớm hơn một chút  so với mức độ lipase.

Thuốc có thể làm tăng mức độ lipase :codeine, indomethacin, và morphine

Câu hỏi phổ biến

1. Những hậu quả lâu dài của viêm tụy là gì?

Viêm tuỵ cấp, thường là không gây thiệt hại lâu dài và không để lại di chứng. Viêm tụy mãn tính, có thể do  một loạt các cuộc tấn công cấp tính hoặc một rối loạn liên tục, có thể gây ra tổn thương vĩnh viễn tuyến tụy. Khi tuyến tụy trở thành sẹo, một số người phát triển bệnh tiểu đường do tụy giảm sản xuất insulin và / hoặc không có khả năng tiêu hóa thức ăn, đặc biệt là chất béo. Việc thiếu các enzyme tuyến tụy thường có thể dẫn đến các biến chứng phụ về tiêu hóa thức ăn và sản xuất chất thải, gây ra đau bụng, phân dầu mỡ, và sự hình thành của các loại sỏi trong tuyến tụy. Thậm chí nếu bệnhđã được kiểm soát, các thiệt hại thường không thể đảo ngược. Nếu bệnh tiến triển nặng , có thể dẫn đến tử vong.

2. Mức độ lipase luôn luôn cao có nghĩa là tôi có một bệnh lý tuyến tụy?

Trong một số trường hợp, một lipase cao có thể là do một điều kiện bệnh lý khác. Trong viêm tụy, lipase tăng lên nhanh chóng và giảm xuống trong 5-7 ngày. Trong các điều kiện khác, sự gia tăng thường là không lớn, và mức độ có thể được duy trì trong một thời gian dài hơn. Mức độ  tăng lipase vừa có thể xảy ra trong các điều kiện khác, chẳng hạn như bệnh thận, do đào thải lipase từ máu giảm, tắc nghẽn đường ruột, hoặc bệnh loét dạ dày, mặc dù xét nghiệm lipase thường không được sử dụng để theo dõi những điều kiện bệnh lý này. Bác sĩ sẽ xác định xem bạn có một rối loạn tuyến tụy. Ông sẽ thực hiện một chẩn đoán dựa trên các triệu chứng của bạn, bệnh sử, và kết quả xét nghiệm.

3. Tại sao thử nghiệm amylase và lipase thường chỉ định cùng với nhau?

Amylase máu là nhạy cảm đối với rối loạn tuyến tụy nhưng không đặc hiệu. Điều đó có nghĩa là một amylase cao có thể chỉ ra một vấn đề khác, có thể làmột rối loạn làm tăng amylase nhưng nguyên nhân không liên quan đến tuyến tụy. Xét nghiệm lipase thường đặc hiệu hơn so với amylase cho các bệnh của tuyến tụy. Đánh giá kết quả của hai xét nghiệm,đểgiúp chẩn đoán hoặc loại trừ viêm tụy và các điều kiện bệnh lý khác