Xét nghiệm Anti-dsDNA

Tên khác : Antibody to ds-DNA; Native double-stranded DNA antibody; anti-DNA; Double stranded DNA antibody

Tên chính : Anti-double-stranded DNA, IgG

Xét nghiệm liên quan : ANA, ENA Panel, Anti-Sm, Anti-RNP, Anti-Ro (SSA), Anti-La (SSB), Autoantibodies

Xét nghiệm này đo lượng kháng thể deoxyribonucleic acid sợi kép (anti-dsDNA) có thể xuất hiện trong máu.Anti-dsDNA là một tự kháng thể, tạo ra khi hệ thống miễn dịch của một người không phân biệt được thành phần tế bào của”chính mình “hay  “không của chính mình”. Nó nhầm lẫn mục tiêu và tấn công hệ di truyềnđặc hiệu của cơ thể, gây viêm, tổn thương mô, và các dấu hiệu và triệu chứng có liên quan với một rối loạn tự miễn dịch.

Anti-dsDNA là một kháng thể kháng nhân (ANA), một nhóm các kháng thể trực tiếp chống lại các chất đượctìm thấy trong nhân của các tế bào. Các kháng thể có thể có mặt ở mức thấp với một số rối loạn, anti-dsDNAchủ yếu liên quan đến lupus ban đỏ rối loạn tự miễn dịch hệ thống (SLE Lupus). SLE có thể ảnh hưởng đếnthận, khớp, mạch máu, da, tim, phổi, và não. Các triệu chứng có thể bao gồm đau khớp, phát ban, mệt mỏi,và rối loạn chức năng thận. SLE thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi từ 15 đến 40 và phổ biến hơn trongnhững người da màu. Không có nguyên nhân trực tiếp được biết đến, có thể có một số yếu tố di truyền. Một số loại thuốc, hóa chất, ánh sáng mặt trời, hoặc nhiễm virus có thể gây rối loạn.

Một trong những biến chứng đặc biệt nghiêm trọng của SLE là viêm thận lupus, một tình cảnh đặc trưng làviêm thận, có thể dẫn đến protein trong nước tiểu, huyết áp cao, và suy thận. Nó xảy ra khi các tự kháng thểliên kết với các kháng nguyên và lắng đọng trong thận. Việc đánh giá một người nào đó viêm thận lupus, mộtchuẩn độ caocủa Anti dsDNA thường  gắn liền với viêm liên tục và tổn thương thận.

Xét nghiệm được sử dụng như thế nào?

Các thử nghiệm Anti-dsDNA được sử dụng trong hỗ trợ chẩn đoán lupus ban đỏ hệ thống (SLE) và phân biệt nó với các rối loạn tự miễn khác. Xét nghiệm này thường được chỉ định, sau thử nghiệm ANA dương tínhởnhững người có dấu hiệu lâm sàng cho thấy SLE. Nó có thể được chỉ định cùng với một tự kháng thể liên kết với SLE là xét nghiệm Anti Sm (Smith antibody), thường được thực hiện như là một phần của một bộ kháng nguyên nhân bổ sung (Extractable Nuclear Antigen Antibodies, ENA). Tùy thuộc vào các dấu hiệu lâm sàng và nghi ngờ của bác sĩ, tự kháng thể bổ sung có thể được chỉ định để giúp phân biệt giữa, và loại trừ, rối loạn tự miễn khác.

Các thử nghiệm Anti dsDNA có thể được sử dụng để theo dõi hoạt động bệnh ở một người đã được chẩn đoán SLE. Những người có SLE thường có bùng phát triệu chứng xấu đi và sau đó lặn xuống. Mức độ kháng dsDNA tăng có thể được nhìn thấy trước và trong đợt bùng phát.

Khi nào được chỉ định?

Một thử nghiệm Anti dsDNA chỉ định khi một người có dấu hiệu và triệu chứng đó có thể là do SLE và đã có một thử nghiệm ANA dương tính, đặc biệt là khi ANA trình bày  một mô hình huỳnh quang “thuần nhất” hoặc “lốm đốm”. (Xem  bài viết xét nghiệm ANA để biết thêm về điều này). SLE liên quan chặt chẽ với một ANAdương tính, được nhìn thấy trong khoảng 95% các trường hợp SLE. Tuy nhiên, ANA dương tínhcũng được nhìn thấy trong nhiều điều kiện khác, trong khi  Anti dsDNA dương tính là khá đặc hiệu cho SLE. Mặc dù anti-dsDNA đặc hiệu hơn  ANA, nhưng thử nghiệm này cũng không thường được chỉ định khi ANA âm tính.

Một số dấu hiệu và triệu chứng của SLE bao gồm:

*  Đau cơ
*  Viêm khớp như đau ở một hoặc nhiều khớp (nhưng không có hoặcíttổn thương khớp)
*  Phát ban đỏ thường xuyên giống như một con bướm trên mũi và khu vực má (Malar phát ban)
*  Sốt
*  Mệt mỏi dai dẳng
*  Nhạy cảm với ánh sáng cực tím
*  Tóc rụng và giảm cân
*  Viêm nhiễm và tổn thương các cơ quan và mô, bao gồm thận, phổi, tim, niêm mạc tim, hệ thống thần kinh trung ương, và các mạch máu

Các thử nghiệm Anti dsDNA có thể được chỉ định định kỳ để theo dõi tiến triển của bệnh bùng phát ở một người đã được chẩn đoán SLE. Nó có thể được lặp đi lặp lại khi một kết quả thử nghiệm ban đầu là âm tínhnhưng lâm sàng và triệu chứng không giảm.

Kết quả xét nghiệm có ý nghĩa là gì?

Kết quả của thử nghiệm Anti dsDNA thường được xem xét cùng với tiền sử bệnh của một người, các dấu hiệu, triệu chứng, và kết quả các xét nghiệm tự kháng thể khác.

Một mức độ cao của anti-dsDNA liên quan chặt chẽ với SLE và thường tăng lên đáng kể trong hoặc ngay trước khi một đợt SLE bùng phát. Nếu Anti dsDNA dương tính và người được kiểm tra có dấu hiệu lâm sàng liên quan với SLE, về sau  người ấy có khả năng bị SLE. Điều này chắc chắn đúng nếu thử nghiệm Anti Sm cũng dương tính.

Một mức rất thấp của anti-dsDNA được coi là âm tính nhưng không loại trừ một chẩn đoán SLE. Chỉ có khoảng 50-60% những người có SLE sẽ có anti-dsDNA. Thấp đên mức độ vừa phải của tự kháng thể có thể được nhìn thấy với các rối loạn tự miễn khác, chẳng hạn như hội chứng Sjogren và bệnh mô liên kết hỗn hợp(MCTD = Mixed Connective Tissue Disease )

Xét nghiệm Anti-dsDNA là bán định lượng và có thể được thực hiện bằng cách sử dụng các phương phápxét nghiệm khác nhau. Nhiều phòng thí nghiệm sử dụng thử nghiệm  anti-dsDNA bằng phương pháp ELISA (enzyme-linked immunoabsorbent khảo nghiệm), một thử nghiệm rất đáng tin cậy và nhạy cảm.

Điều gì khác cần biết?

Anti-dsDNA đôi khi được tìm thấy ở các bệnh như viêm gan mạn tính, xơ gan mật nguyên phát và bệnh truyền nhiễm. Nó cũng có thể được nhìn thấy trong những loại thuốc như procainamide và hydralazine. Nó không phải là thử nghiệm chẩn đoán hoặc  theo dõi những nguyên nhân này.

Ngoài xét nghiệm anti- ds DNA , cũng có một thử nghiệm kháng DNA sợi đơn (anti-single-stranded DNA (Anti ss DNA )). Tự kháng thể này được thử nghiệm ít phổ biến hơn và không liên quan chặt chẽ với SLE nhưng có thể được nhìn thấy với các rối loạn tự miễn khác.

Câu hỏi thường gặp

1.Tại sao phải mất một thời gian dài mới chẩn đoán được SLE?

Bác sĩ không phải chỉ dựa vào kết quả xét nghiệm, mà phảikết hợp với các triệu chứng lâm sàng và tiền sử của người đểchẩn đoán. Các triệu chứng có thể không đặc hiệu và thường xuất hiện và biến mất. Kết quả thử nghiệm các tự kháng thể ban đầu không dương tính do tính chất tuần hoàn của các rối loạn tự miễn dịch. Trong một số trường hợp, nó có thể mất nhiều tháng hoặc nhiều năm để hiển thị một dạng mà có thể nghi ngờ SLE hoặc bất kỳ của các bệnh tự miễn khác.

2. Nếu tôi đã được chẩn đoán SLE​​, có thể chữa hết bệnh?

Không có cách chữa cho SLE, nhưng các triệu chứng và biến chứng có thể được quản lý. Hầu hết những người cóđiều kiện ,sẽ  trải qua đợt bùng nổ, nhưng cũng sẽ có khoảng thời gian ít triệu chứng hoặc nhẹ.

3. Anri dsDNA sẽ biến mất?

Không, khi tự kháng thể đã được sản xuất bởi cơ thể, nó sẽ tiếp tục có mặt trong máu. Tuy nhiên, nồng độ trong máu sẽ thay đổi theo thời gian và có thể có mặt ở mức rất thấp.

4. Tôi có thể làm bất cứ điều gì để ảnh hưởng đến mức độ Anti dsDNA của tôi?

Tự kháng thể không đáp ứng với thay đổi lối sống vì nó phản ánh sự hiện diện và hoạt động của một quá trình tự miễn dịch.

5. Tất cả mọi người có cần phải làm xét nghiệmAnti-dsDNA ?

Thử nghiệm tự kháng thể chỉ cần thiết khi một người có các triệu chứng cho thấy một rối loạn tự miễn. Hầu hết mọi người sẽ không bao giờ cần phải thực hiện xét nghiệm Anti-dsDNA .